Δραστηριότητα σε προχωρημένα στάδια άνοιας

Στα προχωρημένα στάδια της άνοιας, το άτομο καθορίζεται από τα συμπτώματά του, τα οποία ποικίλουν (από νοητικά σε βιολογικά) και εξελίσσονται σε τέτοιο βαθμό που το άτομο χάνει την δυνατότητα εκτέλεσης ακόμα και απλών λειτουργιών.

Σε ετούτα τα στάδια λοιπόν (τρίτο ή πέμπτο ανάλογα την κατηγοριοποίηση) είναι που χρειάζεται περισσότερο η νοητική ενδυνάμωση, μα και που είναι πιο δύσκολο να γίνει. 

Η νοητική ενδυνάμωση μπορεί να γίνει και σε ομαδικό πλαίσιο μα και ατομικά. Σε ομαδικό επίπεδο, ο θεραπευτής μπορεί να εστιάσει στην διάδραση μεταξύ των ατόμων προσπαθώντας να δομήσει ολοκληρωμένη κουβέντα με ροή. Σε ατομικό επίπεδο αντίθετα, δίνεται η δυνατότητα στον θεραπευτή να εστιάσει στο άτομο, και στην δική του ζωή και πραγματικότητα. 

Μια καλή δραστηριότητα μπορεί να προκύψει συνδυαστικά, στοχεύοντας στο να καλύψει όλες τις ανάγκες του ατόμου: για νοητική ενδυνάμωση, για εξάσκηση λεπτής κινητικότητας, για θεραπεία δια αναμνήσεων. Μέσω της νοητικής ενδυνάμωσης το άτομο μπορεί να εξασκήσει την προσοχή, την έκφραση λόγου, και την ενθύμηση παλιών δεξιοτήτων (π.χ. διάβασμα), με την εξάσκηση της λεπτής κινητικότητας δίνεται η δυνατότητα για συνδυασμό κινήσεων ενώ μέσω αναμνήσεων το άτομο μπορεί να διατηρήσει μια αίσθηση εαυτού. 

Η δραστηριότητα: 

1. Επιλέγουμε τα τρία βασικά χρώματα (κόκκινο, κίτρινο, μπλε) και ζητάμε από τον ασθενή να τα ονομάσει.
2. Έπειτα ζητάμε από τον ασθενή να χρωματίσει ένα μικρό τετράγωνο με το κάθε χρώμα
3. Δίπλα στο κάθε τετράγωνο, ζητάμε να γράψει με το αντίστοιχο χρώμα (διαφορετικό κάθε φορά) το όνομα του ίδιου/ της ίδιας, τα ονόματα των παιδιών, και τα ονόματα από τα εγγόνια του. 
4. Έπειτα επιλέγουμε τα τρία δευτερεύοντα χρώματα (πορτοκαλί, μωβ, πράσινο) και τα ονομάζουμε.
5. Μετά χρωματίζουμε ένα τετράγωνο με το καθένα
6. Με το κάθε χρώμα (παρόμοια με πριν) γράφουμε τα ονόματα των φίλων μας, και ατόμων που βλέπουμε καθημερινά (π.χ. ειδικά αν βρισκόμαστε σε κλινικό πλαίσιο, θα μπορούσαν να είναι οι γιατροί, οι νοσηλευτές, ή οι φροντιστές).
7. Τέλος διαβάζουμε και επαναλαμβάνουμε ότι έχουμε γράψει

                                        

Η δραστηριότητα είναι διασκεδαστική, και εξασκεί το άτομο αρκετά. Στην πορεία μπορεί να υπάρξουν δυσκολίες (π.χ. να μην μπορεί να χρωματίσει, να δυσκολεύεται στο γράψιμο, να είναι αρνητικός) μα το άτομο εν τέλη μπορεί να επωφεληθεί. Επίσης η δραστηριότητα μπορεί να παρουσιαστεί λίγο διαφορετικά, για τις ανάγκες άλλου ατόμου (καθώς η συγκεκριμένη έγινε για να εστιάσει κυρίως στο σύμπτωμα της αφασίας), μα και να εκτελεστεί σε ομαδικό πλαίσιο (αν και λίγο πιο δύσκολα, καθώς ο θεραπευτής θα πρέπει να βοηθά ταυτόχρονα όλους τους ασθενείς).

 

Τα αποτελέσματα έγιναν εμφανή γρήγορα: το πρώτο όνομα που γράφτηκε έγινε με σχεδόν ακατανόητα γράμματα, ενώ στην πορεία αυτά βελτιώθηκαν! Το ίδιο ισχύει και για το χρωμάτισμα, ή την ονομασία των χρωμάτων. 

Στο τέλος, και εκτός του τυπικού της δραστηριότητας, γράψαμε 'Σ'αγαπώ' στα πρόσωπα που είχαν ονομαστεί, και ολοκληρώσαμε με πολύ κέφι! 

Βιβλιογραφία: Kuhbandner C., Pekrun R., 2013. Joint Effects of Emotion and Color on Memory, APA, 13 (3), 375-379; Addis, D. R., Prebble, S. C., Tippett, L. J., 2013. Autobiographial Memory and Sense of Self, APA, 139 (4), 815-840; Κατσάρη, Μαργιώτη, Νίκα, Σακκά, Ζώη, 2011. Δρασρητιότητες για Άτομα που Πάσχουν από την Νόσο Αλτζχάιμερ, Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρη

Σημείωση: Η συγκεκριμένη δραστηριότητα εκτελέστηκε σε ατομικό επίπεδο στα πλαίσια φροντίδας και νοητικής ενδυνάμωσης σε μια συγκεκριμένη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων στην Αθήνα.