Ο γηριατρικός πληθυσμός, εκτός από νοητικά ζητήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει, τείνει να πάσχει και από σωματικές παθήσεις, μαλιστά συχνά αρκετές μαζί (κάτι που ονομάζεται συννοσηρότητα). Ειδικά άτομα με άνοια, οι οποίοι εγκεφαλικά και σωματικά είναι πιο εξασθενιμένοι, είναι πιθανό να έρθουν αντιμέτωπα με ζητήματα υγείας.
Υπάρχει η πιθανότητα να υπάρξει κάποιο ζήτημα υγείας κατά την διάρκεια κάποιας συνεδρίας νοητκής ενδυνάμωσης.
Τι κάνουμε τότε?
Αρχικά παρατηρούμε πολύ προσεκτικά το άτομο, για να διακρίνουμε εάν υπάρχει κάποια διαφορά από προηγούμενες συναντήσεις μας μαζί του. Μπορεί να εκδηλώνει συμπτώματα όπως ζαλάδα, ή να έχει αρκετή ώρα κλειστά τα μάτια, να δείχνει πιο πεσμένος και χωρίς δύναμη, μπορεί ο λόγος να είναι πιο αργός και πλαδαρός, ή να υπάρχει αδυναμία στις κινήσεις. Αυτά μπορεί να μοιάζουν απλά συμπτώματα κούρασης, μα σε έναν ηλικιωμένο με άνοια καλό θα ήταν να τα 'πάρουμε στα σοβαρά' καθώς μπορεί να είναι δείγμα κακής υγείας. Εάν το άτομο είναι σε αρχικά στάδια άνοιας μπορούμε να τον/ την ρωτήσουμε πως αισθάνεται, εάν όμως η άνοια είναι προχωρημένη μπορεί να μην μπορεί να εκφράσει το πως νιώθει.
Εάν λοιπόν παρατηρήσουμε πως κάτι είναι εκτός από τα συνιθισμένα, προσπαθούμε να αντιδράσουμε άμεσα, χωρίς όμως να τρομάξουμε το άτομο. Έτσι, φροντίζουμε να κλείσουμε την συνεδρία. Εάν η κατάσταση του ατόμου χειροτερεύει γρήγορα, οι κινήσεις μας πρέπει να είναι άμεσες!! Εάν όμως απλώς τον βλέπουμε 'πεσμένο' μα λειτουργικό, λέμε μερικά λόγια για να ολοκληρώσουμε, κάτι που πιθανόν θα ηρεμήσει και το ίδιο το άτομο. Συμπεριφερόμαστε 'φυσιολογικά', ανεξάρτητα από το αν έχουμε ανησυχήσει οι ίδιοι, ώστε να μην τρομάξει το άτομο, και του δίνουμε κάποια ήρεμη σκέψη (για παράδειγμα μπορεί κανείς να πει ένα μικρό αστείο- γρήγορα).
Μόλις η συνεδρία κλείσει, ειδοποιούμε αρχικά τους φροντιστές του ατόμου. Εάν το άτομο βρίσκεται σε κλινικό πλαίσιο (για παράδειγμα σε μονάδα φροντίδας) ειδοποιούμε κάποιον νοσηλευτή άμεσα! Εάν το άτομο βρίσκεται στο σπίτι του, ειδοποιούμε όποιον φροντιστή βρίσκεται εκεί (για παράδειγμα τον/ την σύζυγο ή τα παιδιά). Εκεί εξηγούμε ακριβώς την κατάσταση, και πάλι χωρίς να ανησυχήσουμε κανέναν. Μπορούμε να πούμε πως παρατηρήσαμε μια πιο πεσμένη κατάσταση σωματική (συνήθως θα είναι και πιο πεσμένος νοητικά ταυτόχρονα), και να δώσουμε με λεπτομέρεια τα συμπτώματα που είδαμε, χωρίς καμία επεξήγηση δική μας. 'Επειτα, καθώς το κομμάτι της υγείας δεν αγγίζει τον ρόλο του ψυχολόγου/ θεραπευτή, προτείνουμε στην οικογένεια να πάρει κάποια ιατρική γνώμη άμεσα, καθώς εμείς δεν μπορούμε να βοηθήσουμε σε αυτόν τον τομέα.
Για παράδειγμα: 'Παρατήρησα πως ο Χ ήταν λίγο περίεργα σήμερα. Συγκεκριμένα έδειχνε κουρασμένος, έκλειναν τα μάτια του, ζαλιζόταν και πονούσε στο στήθος. Καθώς δεν είναι στον τομέα μου να γνωρίζω τι συμβαίνει, προτείνω να ρωτήσετε άμεσα κάποιον γιατρό. Μπορεί το άτομο να είναι καλά, μπορεί όμως η συμβολή του γιατρού να είναι απαραίτητη. Καλό θα ήταν να πει γνώμη ο ειδικός.'
Όταν ενημερωθεί η οικογένεια, μπορούμε να καλέσουμε την επόμενη μέρα, για follow up, να μάθουμε τι είπε ο γιατρός, και πως είναι το άτομο τώρα.
Είναι σημαντικό να υπάρχει άμεση αντίδραση χωρίς να τρομάξουμε κάποιο πρόσωπο. Πάραυτα, δεν πρέπει κανείς να κρίνει από μόνος του την σοβαρότητα των συμπτωμάτων ούτε να συνεχίσει κάποια συνεδρία όταν το άτομο σωματικά δεν είναι καλά.
Κάτι τέτοιο είναι αρκετά πιθανό να συμβεί σε συνεδρία με άτομο με άνοια. Καλό θα ήταν οι ειδικοί ψυχικής υγείας να είναι προετοιμασμένοι για αυτό, και να μπορέσουν να διαχειριστούν την κατάσταση χωρίς ούτε να τρομάξουν οι ίδιοι και τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα άτομα, ούτε να παραμελήσουν την κατάσταση κρίνοντάς την ως μη σημαντική.
Beers, M., H., Berkow, R. (2005). Εγχειρίδιο Γηριατρικής, Αθήνα, Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδη
Gauthier, S., (2007). Clinical Diagnosis and Management of Alzheimer's Disease, UK, Informa Health Care
Parks, R., W., Wilson, R., S., Zec, R., F., (1993). Neuropsychology of Alzheimer's Disease and Other Dementias, New York, USA, Oxford University Press
Κατσάρη, Μ., Νίκα, Α., Μαργιώτη, Ε., Σακκά, Π. (2011). Δραστηριότητες για Άτομα που Πάσχουν απο Νόσο Αλτσχάιμερ, Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου