Απόκριες: Άσκηση για την Άνοια

Εξασκεί την λεκτική ροή, την ανάκληση προσωπικών και γενικών πληροφοριών και προωθεί το αίσθημα προσανατολισμού.

Οι εορτασμοί

• Βρισκόμαστε στην εποχή των Αποκριών!
• Σας αρέσουν οι Απόκριες?
• Οι Απόκριες είναι οι τρεις εβδομάδες πριν από την Σαρακοστή. Ταυτίζονται με την περίοδο του Τριωδίου.
• Η λέξη Αποκριά προέρχεται από την (μεσαιωνική) λέξη αποκρέα, που βγαίνει από τις λέξεις ‘από’ και ‘κρέας’ και σημαίνει αποχή από το κρέας.
  • Συνώνυμη είναι και η λέξη καρναβάλι. Αυτή προέρχεται από την λατινική λέξη carnevale, που βγαίνει από τις λέξεις carne (δηλαδή κρέας) και levare (δηλαδή απομακρύνω), και η οποία σημαίνει απομακρύνω το κρέας.
• Πόσες εβδομάδες διαρκούν οι Απόκριες? (τρεις)
  • Η πρώτη εβδομάδα των αποκριών λέγεται Προφωνή, επειδή ήταν η εβδομάδα που διαλαλούσαν τον ερχομό των αποκριών.
  • Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή, επειδή μπορούμε να τρώμε κρέας κάθε μέρα, και τις ημέρες της νηστείας, Τετάρτη και Παρασκευή.
  • Η τρίτη και τελευταία εβδομάδα λέγεται Τυρινή, επειδή είναι η εβδομάδα που τρώμε πολύ τυρί, σαν μετάβαση από το κρέας στην νηστεία.
• Οι ρίζες των αποκριών έρχονται από την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη: τότε γίνονταν γιορτές προς τιμήν του θεού Διόνυσου.
  • Τι θεός ήταν ο Διόνυσος? (του κρασιού, του γλεντιού)
• Σήμερα οι απόκριες γιορτάζονται σε πολλές χώρες- κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία, μα και στην Βραζιλία και άλλες.

Τα έθιμα

• Γνωρίζεται κανένα έθιμο των αποκριών?
• Την περίοδο ετούτη συχνά μασκαρευόμαστε, ντυνόμαστε δηλαδή με στολές και διασκεδάζουμε, μικροί και μεγάλοι.
• Μπορούμε να μασκαρευτούμε και στις τρεις εβδομάδες των αποκριών, να πάμε σε πάρτι μασκαράδων, να χορέψουμε και να γελάσουμε ή να τρομάξουμε με τις εμφανίσεις μας.
  • Τι στολή μπορεί να φορέσει ένα παιδί? (π.χ. πριγκίπισσα, στρατιώτης, σούπερ ήρωας, νεράιδα, πειρατής)
  • Με τι μπορεί να μασκαρευτεί κανείς? (με στολές, περούκες, γυαλιά, μάσκες, ψεύτικη μύτη, βάψιμο στο πρόσωπο)
  • Εσείς μασκαρευόσασταν τις απόκριες σαν παιδί? Μασκαρευόσασταν σαν ενήλικας?
• Μπορούμε επίσης να διασκεδάσουμε πετώντας σερπαντίνες και κομφετί.
• Οι εορτασμοί των Αποκριών κορυφώνονται το τελευταίο τριήμερο- Σαββατοκύριακο και Καθαρά Δευτέρα.
• Σε πολλές πόλεις τις Ελλάδας διοργανώνονται διάσημα καρναβάλια.
  • Γνωρίζεται καμία πόλη με μεγάλο καρναβάλι? (Πάτρα, Νάουσα, μα και Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Θήβα)
  • Πολλές πόλεις έχουν και τα δικά τους ιδιαίτερα έθιμα.
    • Για παράδειγμα, την Κυριακή των αποκριών στην Πάτρα, μετά από πορεία όλων των αρμάτων των μασκαράδων, καίγεται ο βασιλιάς καρνάβαλος.
• Ποια τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας?
  • Πετάμε χαρταετό!
  • Τρώμε το ιδιαίτερο, άζυμο ψωμί, την λαγάνα.
  • Τρώμε ταραμά, λαχανικά- γενικών νηστίσιμα και αποφεύγουμε το λάδι.
• Ένα έθιμο των αποκριών είναι και το γαϊτανάκι.
  • Είναι ένας χορός που ήρθε στην Ελλάδα από τον Πόντο.
  • Ο κάθε χορευτής κρατά την άκρη από μία κορδέλα, και καθώς χορεύουν οι κορδέλες μπλέκονται μεταξύ τους- ο χορός τελειώνει όταν οι κορδέλες είναι μπερδεμένες ως το τέλος.
• Εσάς ποιο είναι το αγαπημένο σας έθιμο των Αποκριών?
• Μετά τις Απόκριες ποια περίοδος ξεκινά? (Η Σαρακοστή, που οδηγεί ως το Πάσχα)

Tips:

• Κατάλληλη για όλα τα στάδια άνοιας.
• Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να γίνει αναφορά στα κεντρικά έθιμα, χωρίς λεπτομέρειες.
• Μπορεί να γίνει ομαδικά και ατομικά.
• Κύριος στόχος ο προσανατολισμός.
• Δευτερεύον στόχος η ανάκληση εθίμων, η συζήτηση και ανάλυση αυτών, και η έκφραση του ατόμου (τι του αρέσει, τι δεν του αρέσει).
• Είναι πιθανό το άτομο να μπορεί να ανακαλέσει από μόνο του κάποια από τα έθιμα, συνειρμικά, μπορούμε όμως να βοηθήσουμε δίνοντας στοιχεία, και κατευθύνοντας (πριν δώσουμε την απάντηση).
• Μπορούμε παράλληλα να κοιτάμε φωτογραφίες από το εκάστοτε έθιμο.
• Στο τέλος θα μπορούσαμε και να δούμε κάποιο σχετικό βίντεο ή να διαβάσουμε κάποιο άρθρο εάν το άτομο έχει δείξει ενδιαφέρον.